Việc phải đến, đã đến

Martin, một người da đen hèn hạ, lúc sinh thời đã theo đuổi lý tưởng duy nhất: xả kỷ hy sinh, tận tình bác ái; khi mất đi, ngài vẫn tiếp tục thi hành sứ mạng thiêng liêng đối với nhân dân đang quằn quại trong đau khổ. Do đó, cả thế giới Công Giáo không thể không quan tâm, đem lòng khâm sùng quí mến ngài.

Phong chân phước cho Martin!

Đó là nguyện vọng thiết tha nhất của giáo dân, nhất là những ai được hân hạnh biết thanh danh, sự nghiệp của ngài. Nhưng ngót 200 năm sau, lòng mong ước đó mới được toại nguyện. Dù phải chờ lâu đến đâu, cũng không phải là chuyện đáng tiếc! Vì việc phong thánh không phải là chuyện dễ dàng như có người lầm tưởng.

Sau bao nhiêu năm điều tra cặn kẽ, người ta mới khám phá ra cả một kho tàng quý báu chung quanh vị anh hùng thời đại, đại khái toàn là những việc bác ái liên miên. Ngài thực hiện để xoa dịu vết thương lòng của những người lâm cảnh đau thương, khó lòng gỡ mình ra khỏi nếu không có sự can thiệp của thầy Martin ở bên kia thế giới.

Trong việc yêu cầu phong chân phước cho Martin người ta thấy có nhiều bậc vị vọng trong hai xã hội đạo và đời, như nhà vua Philipe IV, vua này đệ lên Đức giáo Hoàng Alexandro VII một lá đơn thỉnh cầu Ngài lấy quyền Thiên Chúa, để tuyên dương công đức vị ân nhân của nhân loại. Ngoài ra, để thực hiện lòng mong ước đó cách nhanh chóng, nhà vua trao sứ mạng cho vị đặc sứ Tây Ban Nha tại Roma vận động đắc lực. Năm 1661 và 1664, vua còn đệ sang Tòa Thánh 2 đơn thỉnh cầu việc nói trên.

Đừng kể vua Philipe IV, còn có rất nhiều danh nhân khác thuộc nước Peru, nhất là Đức Giáo Chủ Lima và cha bề trên dòng Đaminh đã thiết tha đệ đơn thỉnh cầu Tòa Thánh xét bản án sự nghiệp, công đức của thầy Martin để chính thức suy tôn Ngài lên chân phước.

Sau khi nhận được bao nhiêu đơn khẩn cầu, Tòa Thánh mở cuộc điều tra cặn kẽ theo giáo luật. Chẳng hay chiếc tàu chở công văn Tòa Thánh bị đắm tại Địa Trung Hải, phải mất bao nhiêu thì giờ mới trục lên được. Khi xem đến các giấy tờ, người ta nhận thấy đã mục nát gần hết, chỉ trừ công văn Tòa Thánh có liên quan đến vụ án Martin là không việc gì.

Cha Francis Blao được cử làm chưởng lý thâu nhận tất cả tài liệu liên quan đến vụ án quan trọng này. Đang khi thi hành công việc gấp rút, chẳng may cha bị ung thư, bệnh tình trầm trọng. Công việc phải đình lại...Đứng trước sự lo ngại của tương lai, cha đặt hết tin tưởng và hy vọng vào thầy Martin, xin thầy ra tay cứu vớt mình trong lúc lâm nguy! Thật là cầu đuợc ước thấy; sau một đêm ngủ, sáng hôm sau tỉnh dậy, cha thấy ung thư biến đi lúc nào rồi!

Trong việc tìm tài liệu liên can đến cuộc phong chân phước cho Martin, người ta phải đặc biệt quan tâm đến Juan Vasquez, người thanh niên ngày nào đã được hân hạnh sống bên cạnh Thánh nhân trong 4 năm trời.

Trước khi Matin qua đời, Juan đã xin phép trở về Tây Ban Nha; khi thầy trò từ biệt nhau, Martin nói một câu ngụ đầy thâm ý có vẻ tiên tri lắm: ’’Này anh Juan, thầy trò ta sẽ không còn gặp nhau ở thế gian này nữa. Nếu có gặp nhau, có lẽ anh cũng không muốn nhìn nhận tôi!’’

Để bổ quyết phần quan trọng trong bản án, vị chưởng lý thấy cần gặp mặt tên Juan này. Sau bao nhiêu vất vả đòi hỏi, Juan mới chịu ra mặt theo tư cách nhân chứng đã được mắt thấy tai nghe bao công việc xảy ra chung quanh vị anh hùng của chúng ta. Nhưng trong cuộc thẩm vấn, nhà cầm quyền có vẻ bất mãn thái độ dè đặt kín đáo, thiếu thành thật của chứng nhân.

Sau cuộc thấm vấn đầu tiên, Juan về nhà sửa soạn đọc kinh tối tại gia, thì thấy có tiếng gọi ngoài cửa, anh vội vàng ra xem có ai đến thăm mình. Khi dòm qua cửa sổ, anh thấy bóng dáng 2 vị tu hành lướt qua; thấy không có gì quan trọng, anh trở vào nhà tiếp tục đọc kinh. Nhưng lần này nghe có tiếng gọi ngoài đường cái, anh phải bỏ dở việc mà ra, khi ấy thấy 2 thầy dòng tiến lại, và trong nháy mắt anh đã thấy 2 ngài đứng trước mặt mình, một trong 2 thầy dòng đó chính là Martin. Với một giọng nghiêm nghị, thầy trách cách thận trọng ‘’Juan Vaquez! Anh không nhận ra tôi à?’’ Lúc này Juan đứng lặng người đi, tóc gáy dựng lên, một bối rối thấm vào tâm hồn, anh đang tưởng như mình trong cảnh chiêm bao, thì lại nghe thấy thầy Martin nói tiếp: ’’Anh Juan, vì sao anh lại có thái độ dè dặt khi phải thuật lại đời sống dĩ vãng của tôi? Ở như thế không thành thật, không tốt đâu. Anh hãy mạnh dạn khai hết những điều mắt thấy tai nghe. Đừng sợ!’’

Nói đến đây, cả hai vị khách biến đi trong nháy mắt. Ở lại một mình, Juan mới nhớ lại lời Martin nói khi thầy trò từ giã nhau lần sau hết, và anh bắt đầu hiểu đầu đuôi câu chuyện. Nhưng không hiểu sao, Juan lại không tự ý thành thật thưa khai. Sự thật chính anh là một trong những nhân chứng quan trọng trong việc này, nếu vì một lý do nào anh không khai ra, thì công việc còn bị xếp lại lâu ngày...Hiểu như thế, cha Bernado de Medina, nhân viên trong ủy ban, thân hành đến tìm Juan để điều tra bổ túc. Nhưng đứng trước sự rụt rè, của anh, cha không thu thập thêm được tài liệu mới. Sau bao nhiêu cố gắng, ngài mới làm cho anh khai rõ ràng những điều mắt thấy tai nghe trong vòng bốn năm anh sống bên cạnh thầy Martin. Và đây là tài liệu quý hóa, có giá trị pháp lý.

Đến năm 1671, hồ sơ bản án đầu tiên này mới được đưa lên Bộ Lễ Tòa Thánh. Mặc dầu hồ sơ này là kết qủa của bao hy sinh, nhưng khi xét lại, Tòa Thánh vẫn còn thấy thiếu sót, nhất là phía anh Juan. Thật ra, anh chưa cung khai tất cả những chi tiết cần thiết. Do đó, một ngày kia anh cảm thấy như có tiềm  lực thúc đẩy anh phải đi cung khai cho hết. Anh mạnh dạn bước chân ra đi, nhưng một nghi ngờ, ái ngại thấm nhập tâm hồn anh, khiến anh ngần ngại không biết nên tiến hay thoái...Bỗng nhiên anh thấy một thầy dòng đứng trước mặt, nhìn với vẻ mặt nghiêm nghị trách móc, anh nhận ra là thầy Matin. Thầy này nói với anh: ’’anh Juan, sao anh không nghe tôi? Giờ đây anh phải đi cung khai cho hết đi’’ Nói đoạn thầy Martin biến đi ngay. Đây là lần thứ hai ngài hiện đến thúc dục anh làm tròn bổn phận thiêng liêng đối với thầy, để mưu công ích cho nhân loại.

Bấy giờ anh mới hiểu vai trò quan trọng của mình trong việc vận động phong chân phước cho thầy, người bạn thân thiết của mình. Vì vậy anh vui vẻ, cương quyết làm tròn bổn phận ấy...

Sở dĩ ngày nay người ta biết được nhiều điều tỉ mỉ trong tiểu sử thánh Martin, là nhờ có cha Bernado căn cứ vào tài liệu xác đáng, chiếu một ánh sáng cho nhân loại thấy sự nghiệp cao cả của Martin de Porres đã thực hiện lúc sinh thời.

Ngày 29 tháng 4 năm 1763, Đức Clemente XIII (1759-1769) công bố đạo dụ xác nhận sự thánh thiện của thầy Martin, đồng thời tặng ngài tước hiệu Đấng Đáng Kính! Tước hiệu dành cho những tôi tá Chúa.

Đến đời Đức Gregorio XVI (1831-1816), Tòa Thánh mới ký sắc phong chân phước cho Thầy Martin. Nhưng trước khi tuyên bố, còn xét lại môt lần nữa và ngày 10 tháng 9 năm 1837, Đấng Đáng Kính Martin được suy tôn chân phước tại đền thờ Vatican truớc mặt muôn vàn người tứ phương kéo đến chào mừng vị tân Chân Phước, trót đời đã hy sinh cho đồng loại. Sự vui mừng của bao tâm hồn lúc này không tài nào tả cho xiết.

Trong dịp hiếm này, ngườI ta lại thấy Chân phước Martin làm nhiều phép lạ tại nhiều nước khác nhau như Hoa Kỳ, Gia Nã Ðại, Mễ Tây Cơ, Peru, Phi Châu, Phi Luật Tân, Tây Ban Nha... và đâu đâu cũng thấy giáo dân thi đua dâng lên Vị Chân Phước lời hoan hô nhiệt liệt!!!