...Nhưng một trở lực đáng tiếc

Hầu suốt ngày, không lúc nào không có kẻ đau khổ đến tu viện Santa Rosario tìm thầy Martin. Kẻ xin ăn, người xin uống, kẻ xin cầu nguyện.

Thầy ân cần tiếp đón mọi người, không phân biệt nòi giống màu da. Thầy cho họ ăn uống, săn sóc trông coi, dạy kinh sách cho họ biết giữ đạo.

Khi bệnh viện hết chỗ , thầy đưa bệnh nhân về phòng riêng hoặc phòng nào trống trong tu viện.

Số bệnh nhân tăng thêm nhiều quá đến nỗi cha bề trên phải cấm thầy không được nhận kẻ khó nữa, nhưng vẫn cho phép thầy săn sóc họ ở nơi khác. Thầy lãnh ý bề trên, đến nói với Juana, chị ruột của thầy dành cho thầy môt ngôi nhà ở ngoại ô Lima. cô đồng ý, thế là thầy đem những người bị đời hất hủi đến đó săn sóc và cấp cứu!

Một buổi tối trời, khi thầy Martin trở về tu viện dọc đường gặp người da đen nằm quằn quại trên vũng máu bên vệ đường, hỏi ra mới hay người này bị cướp đánh nằm mê man. Thầy vội vàng băng bó cho nạn nhân, rồi cõng về tu viện, đặt trên giường của thầy, có ý cứu nhân mạng này trong lúc khẩn cấp, rôì khi họ đỡ sẽ đưa đến nhà chị để điều trị.

Không may, cha bề trên biết, nhưng lại nghe lầm, tưởng thầy không tuân lệnh hoặc vì muốn thử lòng khiêm tốn của thầy, nên gọi thầy đến mà quở trách nặng lời.

-ta đã cấm thầy và tất cả các thầy khác và thầy không được tự tiện đem bệnh nhân vào trong tu viện kia mà...sao thầy không tuân lệnh? Thầy phải chịu phạt đền tội này.

Martin cúi đầu lãnh án phạt không dám kêu ca nửa lời.

Cách đó mấy hôm, cha bề trên lại gọi thầy đến. Khiêm tốn như một tội nhân, thầy quỳ trước mặt ngài xin ban phép lành và tha tội cho mình vì đã không tuân lệnh. Cha bề trên ân cần nói:

Thầy hiểu rằng ta chỉ quở phạt sự bất tuân lệnh của thầy mà không có ý khiển trách tư cách của thầy.

Martin khiêm nhường thưa lại:

Xin cha tha thứ và chỉ giáo cho con. Con chưa được biết rằng: việc từ thiện phải nhường bước cho sự phục tòng.

Trước câu trả lời hợp lý của thầy, cha bề trên đổi thái độ dễ dãi hơn và cho phép thầy làm việc trong tu viện Santo Rosario như trước.

Ngoài những bệnh nhân ở tu viện và ở nhà chị ruột, thầy còn trông coi nhiều bệnh nhân khác ở rải rác khắp nơi. Người ta không hiểu thầy xoay xở cách nào để làm hết công việc bổn phận thường xuyên lại còn thì giờ săn sóc những người mà thầy muốn giúp đỡ! Ấy là chưa kể đến công tác hàng ngày ở trại Limatambo cách tu viện 2 cây số. Cứ mỗi lần trên đường về tu viện, thầy lại ghé thăm các bệnh nhân da đen ở lân cận, cho thuốc men, và băng bó vết thương cho họ. Khi nhận thấy những người này tỏ ra nỗi uất hận , muốn nổi lên chống bất công và áp bức của xã hội, thầy lại tìm hết lời an ủi làm dịu đi nỗi lòng căm tức ấy.

Khi gặp người da đen nào hấp hối chết, thầy liền đi mời linh mục đến giúp họ phần linh hồn. Khi họ qua đời mà không có bà con quen thuộc hoặc nghèo nàn, thầy tự đảm nhiệm việc an táng; có lần chính tay thầy phải liệm xác và chôn cất.

Tính ra hàng tháng thầy Martin đã trợ cấp cho 160 nạn nhân. Mỗi tuần thầy phải xài một số tiền là 2000 mỹ kim. Nhưng thầy lấy tiền ở đâu? Thật ra, Chúa quan phòng đã lo liệu. Trong đám người Tây Ban Nha đến lập nghiệp tại Lima, nhiều gia đình làm ăn phát đạt và trở nên giàu có. Họ thấy thầy rộng lòng xót thương người nghèo, biết dùng tiền của để làm ích cho cho xã hội, nên sẵn sàng ủng hộ.

Sẵn có trí thông minh, thầy Martin tổ chức công cuộc cứu trợ rất chu đáo, nhưng không bao giờ tự kiêu tự đại. Vì thương xót nhân loại đau khổ, thầy thành thật mở rộng lòng từ bi bác ái, cứu giúp họ, cải thiện đời sống họ.

Thầy không phân biệt nam phụ lão ấu, hoặc màu da, hễ ai lâm nạn đều được thầy mở rộng lòng từ thiện bác ái. Đối với những trẻ mô côi, những hòn máu bị xã hội bỏ rơi, thầy tỏ lòng thương yêu cách đặc biệt. Để cứu vãn đời các em, thầy nhận thấy điều kiện tối cần là phải có cô nhi viện, có trường cho các em học tập để trở nên người lương thiện mai sau. Bởi vậy, thầy vận động và gõ cửa các nơi, từ những nhà cầm quyền đến các tư gia, thầy tha thiết kêu gọi sự cộng tác của mọi người.

Nhờ ơn Chúa, thầy được nhiều người ủng hộ. Trong những nhà triệu phú đã giúp đỡ thầy là ông Mathew Pastor bỏ của ra xây cất ngôi trường rộng lớn cho các em mồ côi, đó là trường Santa-Cruz. Chỉ có Chúa mới biết rõ những kết qủa tốt đẹp, trường này đã thực hiện được trong lãnh vực xã hội, cũng như trong địa hạt tôn giáo, là nơi đào tạo nên những thiếu nữ nết na đức hạnh, và những thanh thiếu niên ưu tú trong xã hội.

Đó là đặc ân Chúa ban cho thầy Martin, một người da đen có hai dòng máu khác nhau, xuất thân từ địa vị thấp hèn trong xã hội mà đã thực hiện công cuộc xã hôi to tát lưu danh muôn đời.